Egipt Starożytny - Who is Who

Who is Who w starożytnym Egipcie

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - R - S - T - U - W - Z

Alfabetyczny wykaz imion wraz z krótkimi charakterystykami postaci żyjących i działających w czasach starożytnego Egiptu. Lista w założeniu ma zawierać imiona małżonek królewskich, książąt, urzędników państwowych, wezyrów, nomarchów, architektów, pisarzy, artystów, rzemieślników, żołnierzy i kapłanów. Jednym słowem - wszystkie znane z imienia postaci, żyjące w starożytnym Egipcie. Również indeks licznych imion wszystkich władców, wraz z odnośnikami, ułatwiający wyszukiwanie na stronach poświęconych dynastiom.
Rzetelne wykonanie indeksu utrudnia znaczna dowolność w zapisie imion własnych dostępnych w publikacjach. Powodów takiego stanu rzeczy jest kilka. I tak np. częstym źródłosłowem egipskich imion osób jest imię jakiegoś boga - Amona (imn), Sobka (sbk), Horusa (Hr), Montu (mnTw) itd. O ile zapis imienia boga w w języku polskim w zasadzie nie podlega dyskusji, to jego transkrypcja wewnątrz imienia postaci już bywa różna. Piszemy więc Amenhotep a nie Amonhotep (imn-Htp), choć ta druga forma wydaje się być i logicznie uzasadniona i transkrypcyjnie poprawna. Inne przykłady: Sebekhotep a nie Sobekhotep (sbk-Htp); Mentuhotep a nie Montuhotep (mnTw-Htp); Harsiese a nie Horsiese czy, poprawniej - Horsiiset (Hr-sA-Ast). W tym ostatnim przypadku rodzajnik et wskazujący na kobietę (bogini Iset [Izyda]) usunięto z imienia męskiego. Inną sprawą jest dowolny zapis boskiego imienia. Har zamiast Hor, Amen zamiast Amon czy Mentu zamiast Montu. Jak łatwo się domyślić, spowodowane to jest brakiem samogłosek w staroegipskim języku pisanym. Dowolność zatem byłaby nawet uzasadniona, jednakże brak jednolitości sprawia wiele kłopotu, choćby w wyszukiwaniu konkretnego imienia w alfabetycznej liście słownikowej. Niech by już był Harsiese, ale wszędzie. Niestety, raz mamy Harsiese a raz Horsiese czy Horseise. Wszystko zależy od popularyzacji w literaturze i mediach danego imienia. Jest niepodważalny Ramzes (egipski Ramesisu - ra-msi-sw) ale, z drugiej strony, mamy Sahure, choć powinno być - Sahura (sAHw-ra). Oczywiście taka nieścisłość w końcówce imienia w indeksach osobowych ma nieco mniejsze znaczenie (łatwiej znaleźć), niż na jego początku. A więc popularność danej formy imienia odgrywa tutaj zasadniczą rolę. Bywa też, że jakieś imię jest równie popularne w dwóch wersjach będących nawzajem przesuniętymi członami, np. Nebre (nb-ra) i Reneb (ra-nb). Aby mieć pewność całkowitą należy poszukać w wykazie zarówno pod literą N, jak i pod R. W tym przypadku tłumaczenie imienia Re Jest Panem (Reneb) lub Pan, Re (Nebre) może przemawiać za jedną lub drugą formą. Dodatkowo należy uwzględnić zapis w hieroglifach, gdzie imię boga zawsze umieszczano na początku. Na koniec jedna uwaga o greckich formach egipskich imion. O ile Amenofis nie jest już tak popularny jak Amenhotep (imn-Htp), to Totmes (Tothmes, Thotmes) czy Tutmosis (Thuthmosis, Tutmozis) jest wciąż bardziej znany niż jego egipska forma - Dżehutimes (DHwti-msi). I znów powodem jest większe spopularyzowane, tym razem przez Greków, imienia egipskiego boga Dżehuti (DHwti), po grecku - Tot (Hermes Trismegistos). Ostatnia kwestia - błędy. Niedopuszczalnym jest pisanie imienia jednego z najbardziej znanych faraonów - Tutanhamon, bądź Tutenchamon! Żródłosłowem jest tu życie - anch - anx (a nie ench czy anh). Zapamiętajmy więc - polski zapis imienia tego młodego władcy jest zawsze Tutanchamon (twt-anx-imn). Inną kwestią są błędy tłumaczy w publikacjach tłumaczonych na polski z języków francuskiego, niemieckiego czy angielskiego. Spotyka się więc takie dziwolągi jak Setiah, Tuju czy Wenis, choć powinno być Seczah, Czuju i Unis. Bywa że te nagminnie błędnie tłumaczone na polski imiona własne zdobyły sobie już obywatelstwo w naszym języku, jak choćby Chaemwaset. Choć poprawniej zapisalibyśmy Chaemuaset.
Tak więc od korzystających z niniejszego indeksu wymagana jest pewna znajomość przedmiotu, to samo z resztą dotyczy pozostałych stron. Witryna niniejsza jest po prostu przeznaczona dla osób nie tylko zainteresowanych Egiptem starożytnym, ale również choć trochę zorientowanych w temacie. Indeks jest w budowie i na dobrą sprawę w takim stanie pozostanie zawsze, bowiem imion będzie przybywać każdego dnia i trudno taki proces zakończyć.