Pierwsi
trzej (czterej) władcy tej dynastii są przez
K.Kitchena wyodrębnieni jako tzw.
XXV dynastia protosaicka. Właściwą stolicą kraju jest Memfis, a mówiąc Okres Saicki
charakteryzujemy kulturę epoki rządzonej
przez królów XXVI dynastii. Był to okres spokoju i gospodarczej prosperity oraz
znacznych osiągnięć artystycznych nawiązujących do form archaicznych. Renesans Saicki
to nie tylko nowe międzynarodowe przymierza, ale również nowa polityka militarna
- nabór greckich i karyjskich hoplitów, żydowskich najemników i fenickich
okrętów wraz załogami, również próby budowy własnej floty i utrzymywanie
stosunków z greckimi miastami. Konfrontacja z Kuszytami i Babilonem doprowadziła
do długotrwałych wojen uniemożliwiających trwałą dominację w Azji. Dzięki
niekonwencjonalnej potędze militarnej, Persowie pokonali dynastię z Sais
przyjmując jednak zdobycze kulturalne stojących na znacznie wyższym poziomie
kulturowym Egipcjan.
Transkrypcja królewskiej tytulatury będzie
poprawnie widziana po
pobraniu i zainstalowaniu czcionki
glyphtrl.ttf .
a
715 - 695
Ammeris
Ammeris(Man)
Manethon
przypisuje temu władcy panowanie przez 12 lat i dodaje że jego następcą
był Stephinates. Przypuszcza się, że Ammeris, nazywany przez Manethona,
Ammeris Nubijczyk, był kuszyckim namiestnikiem ustanowionym przez Szabakę,
po usunięciu Bokchorisa.
b
695 - 688
Stephinates
Stephinates(Man)
Zdaniem
Manethona następca Ammerisa Nubijczyka. Pierwowzorem greckiego imienia
Stephinates może być egipskie imię Tefnacht. Był prawdopodobnie jakimś
lokalnym wasalem XXV dynastii, a wg. W.Helcka mógł być synem Bokchorisa
c
695 - 688
Nekaub
Nechepsos(Man)
U
Manethona Nechepsos. Władca, który miał rządzić przez 6 lat, a, zdaniem
K.Kitchena - 16. Uznawany za lokalnego regenta z Sais z czasów
poprzedzających panowanie właściwej XXVI dynastii.
Syn
Bokchorisa, księcia Sais. Był jednym z dynastów Delty wiernym Asyrii, przez
którą wspierany, władał Sais i Memfis.
Nawet synowi swemu Psametykowi nadał asyryjskie imię Nebuszezibanni. Wedle
przekazu
Herodota, został prawdopodobnie zabity przez Tenutamona.
1
664 - 610
Psametyk I
Hr aA-ib
nb-a
qnw
wAH-ib-ra
psmtk ,
p(A)-s(I)-n-mtk ,Psammetichos(Man)
wAH-ib-ra
Uahibre
(Stałe Jest Serce Re)
psmtk Psametyk (potocznie:
Handlarz Winem z Meczek ; Mąż [boga] Meczek)
Syn
Nekau I, księcia Sais. Pod asyryjskim imieniem Nebuszezibanni rządził w
Athribis. Po wycofaniu się Asyryjczyków przejął
władzę uzyskując zwierzchnictwo nad książętami Delty opierając się na jońskich i karyjskich najemnikach. Dotarł z
nimi do Palestyny, oblegał Aszdod. Udało mu się przyłączyć Środkowy Egipt
zarządzany przez regentów z Herakleopolis - Padiiseta i Sematauiefancha. W
656 przejął władzę również w Tebach gdzie staraniami dyplomatycznymi uzyskał
dla swej córki Nitokris tytuł
Boskiej Czcicielki Amona,
co zapewniało praktyczną władzę nad Górnym Egiptem. Sądzi się
ostatnio, że w uzyskaniu urzędu
Boskiej Czcicielki Amona dla Nitokris pomógł w znacznym
stopniu Sematauiefanch, książę Herakleopolis, wspierając zbrojnie
Psametyka. Działalność militarna Psametyka w późniejszych latach
koncentrowała się głównie w Libii i Azji Przedniej. W odpowiedzi na
wzrastające potęgi Medii i Babilonu Psametyk wspierał rozpadającą się
Asyrię w bitwach w latach 616 i 610. Z działalności budowlanej władcy
znane są m.in. rozbudowa Serapeum w 52 roku panowania i liczne zabytki
znajdywane głównie na terenach Delty. Umarł po długim panowaniu i został
pochowany w Sais.
2
610 - 594
610-595 (Dodson, von Beckerath)
Nekau II
( Necho II )
Hr siA-ib
mAa-xrw
mri-nTrw
wHm-ib-ra nswt-bit
wHm-ib-ra
nk(A)w , nk(A)w sA-ra
, nqw ,
Nekos(Man)
wH-ib-ra Uhibre
wHm-ib-ra Uhemibre (O
Odnawiającej Się Woli, Re)
nk(A)w
Nekau
Syn
Psametyka I i królowej Mehitenusechet. Wspierał Asyryjczyków przeciwko Babilonii.
W wyniku syryjskiej wyprawy z 609 r dowodzonej osobiście przez Nekau
został pobity pod Megiddo stawiający opór król Judy Jozjasz. Na jego
miejscu osadził Nekau jego syna Joachaza, a później Jojakima, przywracając
tym samym zwierzchnictwo Egiptu nad Palestyną. Po
przegranej z armią babilońską słynnej bitwie pod Karkemisz w 605 r wojska Nekau II wycofały się do
Egiptu i tylko śmierć Nabopolassara, ojca Nabuchodonozora uratowała Egipt
przed najazdem. W 601 r Nakau odparł babiloński atak na Egipt i jak podaje
Herodot, w pogoni za uciekającym wrogiem, zdobył Gazę. Był twórcą floty egipskiej, którą na zlecenie króla
budowali rzemieślnicy korynccy. Podjął też budowę kanału łączącego
wschodnią odnogę Nilu (na pn. od Bubastis) z Morzem Czerwonym. Prace nad
kanałem zostały zakończone dopiero przez Dariusza Wielkiego. Sądzi się, że
zorganizował wyprawę handlową, która pierwszy raz w dziejach opłynęła
Afrykę. Wydarzenie to jest jednak kwestionowane jako fakt historyczny,
skarabeusze z Brukseli mające go poświadczać są prawdopodobnie nowożytnym
fałszerstwem. Nakau II zmarł w maju 594 r p.n.e. zostawiając tron swemu
synowi, Psametykowi II
psmtk Psametyk (Pan Siły, potocznie:
Handlarz Winem z Meczek ; Mąż [boga] Meczek)
Syn
Nekau II i królowej Chedebnetiretbinet. Podczas swego krótkiego panowania
osobiście poprowadził wyprawą
przeciwko Nubijczykom o czym zaświadczają napisy na kilku stelach oraz
wzmianka u
Herodota. Efekt tej ekspedycji nie jest nam całkowicie znany.
Wiadomo, że w jednej z bitew wielu Nubijczyków straciło życie a 4200
zostało wziętych do niewoli. Nie wiadomo, czy została zdobyta stolica w Napata. Z okresu panowania Psametyka zachowało się wiele zabytków,
ozdabiał budowle drobnymi akcentami architektonicznymi, wiele z nich
wzniósł sam, wiele też uzurpował. Zmarł w
drodze powrotne z podróży do Fenicji.
4
589 - 570
Apries
Hr wAH-ib
nb-xpS
swAA-tAwi , sA-ptH
mri.f
xaa-ib-ra
wAH-ib-ra ,
Uaphres(Man)
, Apries(Man)
xaa-ib-ra Chaaibre(O
Radosnym Sercu, Re)
wAH-ib-ra
Uahibre(O
Niezłomnej Woli, Re)
Syn Psametycha II.
Energiczny i odważny władca. Prowadził wojnę z Fenicjanami, zajął
Sydon i przez 13 lat oblegał Tyr. Wspierał powstanie żydowski przeciwko
Babilonowi, w wyniku czego doszło do konfliktu z Nabuchodonozorem. W 586
p.n.e. Jerozolima została zdobyta przez Babilińczyków. Za panowania Apriesa rozwinęła się żydowska gmina na
Elefantynie. Na skutek buntu w armii zostaje pozbawiony władzy w 571 p.n.e. i pojmany
przez Amazisa a następnie wydany ludowi i uduszony. Inne wersja wydarzeń
to śmierć Apriesa 22 marca 569 p.n.e. w bitwie wojsk Amazisa z
Nabuchodonozorem, gdzie walczył prawdopodobnie po babilońskiej stronie.
Jak podaje
Herodot, Apries został pochowany przez Amazisa w grobach
świątynnych w Sais.
5
570 - 526
Amazis
( Ahmose II )
Hr smn-mAat
sA-nt spd-tAwi
sA-nt-spd-tAwi ,
stp-nTrw
Xnm-ib-ra
jaH-msi(w) , (sA-nt ,
sA-wsiri) ,
Amosis(Man)
Xnm-ib-ra
Henemibre
(Obejmujący Serce Re)
jaH-msi(w) sA-nt
JahmesiSineith(Księżyc Się Narodził ; Syn Neith)
Być może skoligacony
z Apriesem, ojciec Psametyka III, mąż Tanetchety. Będąc ministrem Apriesa
przejął władzę jako uzurpator. Odparł atak Babilończyków i podbił część
Cypru. Zawarł
przymierze z Krezusem królem Lydii oraz Polikratesem z Samos. Poślubił
Ladike, Greczynkę z Cyreny. Faworyzował Greków, kupcom greckim nadał miasto Naukratis
i liczne przywileje umożliwiające niebywały wzrost potęgi gospodarczej
tego niezależnego miasta. Zezwolił na zakładanie innych greckich osad i
miejsc kultu w Delcie. Jeden z dokumentów zaświadcza o wyprawie do Nubii w
41 roku panowania Amazisa. Rozbudował świątynię Neith w
Sais, w Memfis wzniósł sanktuarium Izydy (Herodot), zbudował świątynie w Abydos
i Mendes, nilometr w świątyni Sepa i inne budowle w oazie Baharija i
Heliopolis. Pochowany został w okręgu świątynnym w Sais. Amazis uznany
został za jednego z sześciu wielkich egipskich ustawodawców, jak również
zaszczycony przez Greków tytułem jednego z Siedmiu Mędrców.
6
526 - 525
Psametyk III
... ...
... ...
... ...
anx-kA-n-ra ,
anx-kA-ra
psmtk ,Psammecherites(Man) , Psammenitos(Man)
anx-kA-ra
Anchkare
(Re Dający Życie
Duszy)
psmtk Psametyk
(potocznie: Handlarz Winem z Meczek ; Mąż
[boga] Meczek)
Syn
Amazisa. Panował zaledwie kilka miesięcy.
Zdradzony przez jednego ze swych sprzymierzeńców, Fanesa z Helikarnasu,
przegrał z Persami bitwę
pod Peluzjum, wysofał się do Memfis. Po długim oblężeniu miasto
skapitulowało. Psametyk próbował jeszcze wzniecać bunty, jednak został
ukarany śmiercią przez Kambyzesa.