Powrót do strony głónej

             English version of website

 

   o autorze słów kilka...
   Tablica chronologiczna - prehistoria
   Linie czasu
   Literatura przedmiotu i źródła
   Tablice genealogiczne
   Grobowce staroegipskie
   Kompletna lista piramid
   Mapa Egiptu
   Indeks postaci
   Spis treści witryny  
  szukaj na stronach:
 
     

do XXIV dynastii

XXV dynastia 740 - 656
( dynastia kuszycka - Napata, Teby Tanis )

do XXVI dynastii

Wiedza o wydarzeniach w Nubii okresu pomiędzy Nowym Państwem a początkiem VIII w p.n.e. jest znikoma. Jednak przypuszczenia, że Dolna Nubia w tym okresie uległa wyludnieniu, są najprawdopodobniej przesadzone, choć przypuszczalnie populacja w Nubii była, być może, niższa niż w jej najlepszych czasach i ludność migrowała z przyczyn ekonomicznych w kierunku południowym. Sporadyczne doniesienia wicekrólów Kusz w czasach XXI-XXIII dynastii stwarzają pozory utrzymywania silnej władzy, oraz elementy królewskiej tytulatury i oficjalne tytuły zamieszczane na inskrypcjach świątynnych w Egipcie są oznakami agresywnej polityki dążącej do odzyskania Górnej Nubii, jednak  - bez trwałego efektu. W połowie VIII w p.n.e. władcy Napaty, centrum kultu Amona w Nubii, stali się suwerenami z pretensjami do egipskiego tronu. Coraz większego znaczenia nabiera urząd Boskiej Czcicielki Amona, a zasiadające na tronie tebańskim córki i siostry królów sprawują władzę równą królewskiej.
Transkrypcja królewskiej tytulatury będzie poprawnie widziana po pobraniu i zainstalowaniu czcionki glyphtrl.ttf.

0

770 - 750
780-760 (Aston, Kitchen)
 

Alara ( Alula )

  • ilr

 ilr Alara

Władca Napaty, brat Kaszty. Twórca dynastii kuszyckiej, wzmiankowany na steli Taharki z Kawa jako Książę, syn Re. Ze związku Alary i Kasaki narodziła się Tabira, żona Piji (Pianchi).

1

750 - 730
760-747 (Aston, Málek, Kitchen, Arnold)
?-746 (von Beckerath)
755-735 (Redford)
 

Kaszta

  • ... ...
  • ... ...
  • ... ...
  • mAa-ra
  • kSt
 mAa-ra Maatre

  kSt Kaszta

Władca Napaty, ojciec Pianchi, Abary, Peksater, Amenardis i, przypuszczalnie, Szabaki. Udało mu się uczynić jedną ze swych córek, Amenardis, Boską Czcicielką Amona w Tebach. Opanowanie całej Nubii poświadczyć może stela w świątyni Chnuma na Elefantynie. Po zakończonej ekspansji nosił tytuł Król Górnego i Dolnego Egiptu, Syn Re, Pan Obydwu Krajów. Miejsce pochówku - piramida w el-Kurru.

2

730 - 716
753
-723 (Hornung, Krauss, Warburton)
752-717 (Dodson)
751-716 (Drioton)
747-716 (Aston, Grimal, Arnold, Shaw)
746-713 (von Beckerath)
735-712 (Redford)
 

Pianchi ( Piji )

  • Hr smA-tAwi
  • msi-Hmt
  • saSA-qniw
  • mn-xpr-ra
  • py
  • Hr Htp-m-niwt (sHtp-tAwi.fi ?) , kA nxt xai-m-qAst , kA-tAwi.fi
  • HqA-kmt
  • ... ...
  • wsr-mAat-ra , snfr-ra
  • py (mri-imn , sA-bAstt mri-imn , sA-ist mri-imn) , pr-aA py
 Hr smA-tAwi

 mn-xpr-ra Mencheperre (O Niezmiennej Postaci, Re)

 py Piji

Król Napaty, syn i następca Kaszty. Zawładnął Górnym Egiptem dając początek XXV dynastii egipskiej, zwanej kuszycką lub napatańską. Po wyprawie Tefnachta rozbił flotę króla egipskiego i zdobył Hermopolis, pokonując Nimlota, sprzymierzeńca Tefnachta. W skład koalicji północnej sprzymierzonej przeciwko królowi kuszyckiemu wchodzili poza Tefnachtem i Nimlotem z Hermopolis, książęta Ororkon IV, Iuput II i Szeszonk V. Przyjął trybut od wszystkich książąt Delty pokonując garnizony głównych miast, w tym Memfis. Po odbyciu uroczystości religijnych w świątyniach memfickiego Ptaha i heliopolitańskiego Atuma, powrócił do Napaty, skąd starał się sprawować władzę nad całym Egiptem.  Miejsce pochówku - piramida w el-Kurru

3

716 - 702
722
-707 (Hornung, Krauss, Warburton)
717-703 (Dodson)
716-702 (Grimal, Arnold, Shaw)
713-698 (von Beckerath)
712-698 (Redford)

Szabaka

  • Hr sbq-tAwi
  • sbq-tAwi
  • sbq-tAwi
  • nfr-kA-ra (mri-imn)
  • Sbk (mri-imn) , Sabakon (Man)
 Hr sbq-tAwi

 nfr-kA-ra (mri-imn) Neferkare Meriamon (Piękne Jest Ka Re ; Ukochany Amona)

 Sbk Shabaka

Syn Kaszty i Pabatmy. Po stłumieniu buntu książąt północy i spaleniu na stosie Bokchorisa (wg Manethona) władał całym Egiptem, a w stosunku do rosnącej w siłę Asyrii prowadził politykę swych poprzedników, intrygując i wchodząc w przymierza polityczne. Ślady działalności budowlanej pozostawił Szabaka zarówno w Delcie, jak i na południu, ale także w oazach.  Miejsce pochówku - piramida w el-Kurru z zachowanymi częściowo resztkami wyposażenia. 
 

 

4

702 - 690
706
-690 (Hornung, Krauss, Warburton)
705-690 (Redford)
703-690 (Dodson)
702-690 (Grimal, Arnold, Shaw)
698-690 (von Beckerath)

Szabataka ( Szebitku )

  • Hr Dd-xaw , Dd-xat , Dd--xaw Sbtk , kA nxt xai-m-wAst
  • Dd-xaw nbti , aA-Sfit-m-tAw-nb(w) , sxai-mAat mri-tAwi
  • aA-HpS Hwi-pDt-9 , hrw-Hr-nxtw
  • Dd-kAw-ra , Dd-kA-ra
  • Sbtk (mri-imn , mri-ptH) , Sebichos (Man)

 Dd-kAw-ra Dżedkaure (O Trwałym Ka, Re)

 Sbtk (mri-imn) Szabataka Meriamon

Syn Szabaki, ojciec Tenutamona. Prowadził w Azji bardziej stanowczą politykę przeciwko Asyrii niż jego poprzednicy. Stanął nawet na czele wojsk idących z odsieczą Jerozolimie. W 701 p.n.e. koalicja antyasyryjska przegrała bitwę koło Elteke w Palestynie z wojskami Sanheryba. Ezechiasz z Judy poddał się Asyrii płacąc daniny, zapobiegł tym samym zburzeniu Jerozolimy. Wg Starego Testamentu zaraza w obozie asyryjskim uratowała Egipcjan i Hebrajczyków od niechybnej klęski. Zdaniem Herodota przyczyną były myszy, które zniszczyły broń Asyryjczykom. Działalność budowlana Szabataki najbardziej widoczna jest w Tebach (kaplica nad świętym jeziorem w Karnaku, reliefy w Luksorze) a także w Memfis i Kawa
Miejsce pochówku - piramida nr 18 w el-Kurru.  Znaleziono resztki wyposażenia grobowego oraz czaszkę i kości Szabataki.

b

700 - 680
 

Gemnefchonsubak

Lokalny władca Tanis poświadczony na zabytkach lokalnych i steli z Turynu.

5

690 - 664

Taharka

  • Hr qAi-xaw , qAi-xaw thrq
  • qAi-xaw
  • bik-nbw , bikwi-nbw , xwi-tAwi
  • xwi-nfrtm-ra
  • thr-kA (sA-ra , mri-imn) , Tarakos (Man)
 Hr qAi-xaw

 xwi-nfrtm-ra Nefertumre

 thr-kA Taharka

   

Syn Pianchi i Abale. Uważany za władcę, który ponownie zjednoczył kraj. Księciem i faktycznym władcą Teb był w tym okresie Montuemhat - czwarty prorok Amona. Taharka wzniecił bunt w Sydonie w  677 r  co spowodowało wyprawę Asarhaddona, w wyniku której Egipt Dolny dostał się w ręce Asyryjczyków a sam Taharka uciekł do Teb. W 669 r Taharka odbił Deltę z rąk lokalnych dynastów. Działalność budowlana Taharki nawiązuje do najświetniejszych okresów w dziejach Egiptu, jej ślady znaleźć można na terenie całego kraju. Najważniejsze prace to: świątynie w Sanam, Kawa, Atribis, Pnubs, Semna, Kasr Ibrim, wiele budowli w Karnaku i całym okręgu tebańskim. Miejsce pochówku - prawdopodobnie piramida w Nuri, choć nie jest wykluczone, że został pochowany w innym miejscu - w Sedeinga, w grobie-piramidzie zawierającym bloki z imieniem Taharki oraz zwłoki ok. 50-letniego mężczyzny.

c

680 - 665
 

Padibastet II ( Petubastis II )

  • ... ...
  • ... ...
  • ... ...
  • ... ...
  • pA-di-bAstt , Petubastis (Man)

 pA-di-bAstt Padibastet (Jego Mądrość Pochodzi Od Bastet)

Następca Gemnefchonsubaka na tronie w Tanis. Jego rządy przypadają na czasy ekspansji asyryjskiej. Zachował się posąg Pedibasteta w Memfis oraz bloki kamienne ze świątyni w Tanis lub Heliopolis. Sądzi się, że Padibastet nie uczestniczył w spisku przeciwko Assurbanipalowi i wykorzystał ucieczkę Taharki na Południe oraz wywiezienie Nekau do Asyrii aby zająć na krótko Memfis. Z czasów rządów Padibasteta pochodzą opowieści demotyczne - tzw. Cykl Petubastisa, przypominający stylem Iliadę Homera.

f

665 - 657
 

Neferkare

  • ... ...
  • ... ...
  • ... ...
  • nfr-kA-ra
  • ... ...

 nfr-kA-ra Neferkare (O Pięknym Ka, Re)

Prawdopodobnie regent sprawujący władzę w Tanis. Wymieniany na dwóch zabytkach wraz z Psametykiem I.

6

664 - 656
664-655/53 (von Beckerath)
  

Tenutamon

  • Hr wAH-mrwt
  • sanx-tAwi(?)
  • xwi-tAwi Hkn-... (?)
  • bA-kA-ra
  • tnwt-imn
 Hr wAH-mrwt

 bA-kA-ra Bakare (Glorious Is The Soul Of Re)

 tnwt-imn Tenutamon

Prawdopodobnie syn Szabataki i Kalhat, istnieje hipoteza mówiąca że Tenutamon był synem Szabaki. Objął władzę po śmierci Taharki, po krótkim okresie koregencji. Jak opisuje tzw. Stela Snu, przeprowadził zwycięską kampanię w Delcie przeciw książętom egipskim zależnym od Asyrii. Jednak w wyniku interwencji Asyryjczyków musiał schronić się w Tebach a następnie w Nubii. Teby zostały zdobyte i doszczętnie złupione przez Assurbanipala w 663 r, którego wojska wycofały się z Górnego Egiptu pozostawiając wciąż swoje garnizony w Delcie. I choć faktycznie rządy w Tebach sprawuje Montuemhat i Szapenupet II to jednak formalnie sprawowanie władzy przypisuje się jeszcze Tenutamonowi.
  Miejsce pochówku - piramida w el-Kurru.

do XXIV dynastii

Copyright © 2000-2023 Dariusz Sitek, Czestochowa - Chicago - Ann Arbor

do XXVI dynastii