Pełna
świetności dynastia dorównująca niemal potędze Starego Państwa. Prace budowlane
prowadzone na terenie całego kraju mają charakter praktyczny, doprowadzając do
niebywałego rozwoju gospodarczego. Królowie wprowadzają jako stały element
rządów zasadę koregencji, ułatwiającą sukcesję tronu. Są poza wszystkim
świetnymi administratorami, budowniczymi i wojownikami. Z okresu XII dynastii
pochodzi wiele ważnych tekstów literackich: Nauki króla Amenemhata,
Opowiadanie Sinuhe, Opowieść o Rozbitku, Opowieść mieszkańca Oazy, Lojalistyczna
Nauka dowodząca związku pomiędzy lojalnością wobec króla a szczęściem
osobistym, Papirus Dramatyczny, Semna Dispatches - akta załogi nubijskich
twierdz granicznych, Elokwentny Wieśniak i szereg innych. Podstawą zbioru
są 23 papirusy odnalezione przez Quibell’a w 1896 roku w Ramesseum.
Transkrypcja królewskiej tytulatury będzie poprawnie widziana po
pobraniu i zainstalowaniu czcionki
glyphtrl.ttf .
Hr sHtp-ib-tawi
Horus
Sehetepibtaui
(Horus Radujący Serce Obu Krajów)
sHtp-ib-ra
Sehetepibre(Ten,
Który Raduje Serce Re)
imn-mHAt
Amenemhat
(Amon Przewodzi)
drugi etap rządów
Hr wHm-mswt
Horus Uhemmesut
(Horus Narodził Się Ponownie)
sHtp-ib-ra
Sehetepibre(Ten,
Który Raduje Serce Re)
imn-mHAt
Amenemhat(Amon
Przewodzi)
Nieznanego
pochodzenia, być może wezyr Mentuhotepa IV, a
wg jednej z hipotez, również koregent tego ostatniego (naczynie z Liszt
przedstawia imiona obu władców). Wzmocnił władzę nomarchów, zreformował
system administracyjny kraju. Pochodząc z Teb, założył stolicę w
Iczi-taui (Liszt). Jedną z jego licznych żon była królowa Nefru-Taczenen
, matka Senusereta I, imię innej - Didit. Liczne ślady
działalności budowlanej - Kantir, Bubastis, Heliopolis, Memfis, Wadi
Natrun,
Abydos, Dendera, Koptos, Tod, Teby i
inne. W 29 roku rządów odbył kampanię do Nubii, prowadził również walki
z azjatyckimi Beduinami. Na jedenaście lat przed śmiercią, w 1971 r,
dopuścił do koregencji swego najstarszego syna. Podczas nieobecności
Senusereta został zamordowany w wyniku spisku pałacowego, hipoteza ta
nie jest jednak potwierdzona. Miejsce pochówku - piramida w
kompleksie grobowym nieopodal
el-Liszt, w pobliżu rezydencji Iczi-taui. W skład zespołu wchodziły,
oprócz piramidy władcy, również groby królowych i księżniczek, a także
mastaby dostojników. Długość boku podstawy piramidy króla wynosiła 55 m,
kąt nachylenia 54o .
Syn
Amenemhata I i królowej Nefru-Taczenen. Po uregulowaniu spraw
wewnętrznych związanych ze spiskiem na życie ojca rozpoczął podbój Nubii.
Wojska jego docierają aż do III katarakty. W 24 roku panowania wojska
egipskie pod wodzą Nesmontha poprowadziły kampanię przeciwko Beduinom. Trzy
lata przed śmiercią dopuścił do władzy swego syna Amenemhata II. Działalność
budowlana władcy to: kaplica Satis na Elefantynie, Edfu, Hierakonpolis,
El-Kab, świątynia Montu w Tod, liczne budowle w Karnaku, Dendera, Abydos i
innych miejscowościach na terenie całego kraju. Miejsce pochówku -
kompleks grobowy w Liszt, 2 km na pd od piramidy Amenemhata I. Wokół
piramidy władcy rozlokowano 9 piramid królowych i księżniczek. W okresie
Nowego Państwa Sezostris został ubóstwiony i czczony jako bóstwo opiekuńcze
tebańskiej nekropoli.
Hr Hkn-m-mAat
Hor Hekenenmaat
(Horus Który Pochwala Prawdę)
nbw-kAw-ra
Nebkaure(Dusze
Re Są Złotem)
imn-m-HAt
Amenemhat
(Amon Przewodzi)
Syn
Senusereta I. Podczas jego panowania rozwinął się handel z krajami
ościennymi, wyprawy do Nubii i Punt. Król nawiązał partnerskie
układy z krajami azjatyckimi. Zdarzały się też ekspedycje karne, wyprawa
do Syrii podczas której zajęto dwa umocnione miasta i pojmano oraz
przywieziono do Egiptu ponad 1500 jeńców, zatrudnionych następnie przy
budowie królewskiej nekropoli. W znacznym stopniu umocnił
niezależność nomarchów, którzy mogli nawet utrzymywać własne
oddziały wojska. Miejsce pochówku - biała
piramida w Dahszur wykonana z jasnego wapienia z Tura jest dziś w
znacznym stopniu zniszczona i słabo zbadana. W komorze grobowej znajduje
się sarkofag wykuty w piaskowcu.
Hr sSmw-tAwi
Hor Seszemutaui
(Horus Przywódca Obu Krajów)
xai-xpr-ra
Chaacheperre
(O Objawionej Postaci, Re)
s(i)-n-wsrt
Senuseret
(Człowiek z Useret)
Papirus
Turyński podaje 19 lat panowania, choć brak zabytków datowanych na
późniejszy niż dziewiąty rok panowania każe zweryfikować ten osąd.
Umocnił w znacznym stopniu ekonomię kraju poprzez liczne prace
melioracyjne w okolicach Fajum. Wiadomo też, że prowadził kilka operacji
wojskowych w Nubii, gdzie zapoczątkował budowę twierdzy w Mirgissa.
Kompleks grobowy króla znajdował się, podobnie jak poprzedników,
w okolicach Illahun. Piramida o boku podstawy 107 m i wysokości 48 m
posiada wejście ukryte po stronie południowej. W komorze grobowej
sarkofag z czerwonego granitu, zachowała się też płyta ofiarna i złoty
ureusz z królewskiego diademu. Senuseret II był ojcem Senusereta III i
Senusereta-Seneba, a także księżniczek: Sathathor-Junat, Hatszepsut,
Nofret, Itakait.
Hr nTri-xprw
Hor Neczericheperu
(Horus Boski Kształt)
nTri-xprw-kAw
Hor Neczericheperukau
xai-kAw-ra
Chakaure
(Dusze Re Pojawiają Się)
s(i)-n-wsrt
Senuseret
(Człowiek z Useret)
Syn
Senusereta II. Władca bardzo energiczny i wojowniczy. Prowadził wojny w
Nubii i Azji, także w Libii. Na południu przesunął granice Egiptu aż
poza drugą kataraktę. Papirus
Turyński podaje 30 lat panowania podczas gdy większość historyków
(Schneider, Lehnar, Bietak, Franke) uważa że okres ten wynosił 19 lat.
Inna grupa badaczy (Helck, Beckerath) jest zdania że Sezostris III
rządził znacznie dłużej. Opierają się oni na odkrytej w 1994 roku
inskrypcji z cenotafu Senusereta w Abydos, gdzie jest mowa o 39 roku
rządów władcy. Kilka wypraw do Nubii i co najmniej jedna do Azji
świadczy o niezwykle militarnym charakterze władcy. Budowa kanału przy I
katarakcie pozwoliła flocie egipskiej dotrzeć aż do Semny przy II
katarakcie, gdzie wybudował liczne twierdze. Senuseret pozostawił po
sobie liczne świątynie w Armant, Medamud, Abydos, Fajum, Bubastis.
Miejsce pochówku, również królewskiej małżonki Sebekszedti-Neferu i
dzieci - kompleks grobowy w Dahszur,
wzorowany na kompleksie Dżesera. Brak konstrukcji kamiennej (cegła
obłożona wapieniem z Tura) spowodował znaczne zniszczenie budowli. Od
czasów Nowego Państwa Senuseret był czczony, głównie w Nubii. Stał się
również bohaterem starożytnej legendy, postacią wielkiego
króla-wojownika, poprzednikiem największych zdobywców,
Totmesa III, Ramzesa II
i
Aleksandra Wielkiego.
Syn
Senusereta III i królowej Sebekszedti-Neferu. Wielki budowniczy i
organizator. Zagospodarował oazę Fajum i jezioro Moeris wznosząc tamę w
el-Lahun. W okolicach Dahszur wzniósł
pierwszą piramidę, wokół której
urządzono pochówki królewskim małżonkom i córkom władcy. W miejscowości
Hawara kazał wybudować drugą piramidę,
oraz wspaniałą świątynię grobową, którą Grecy nazwali Labiryntem. W
piramidzie w Hawara, będącej prawdopodobnie miejscem pochówku
Amenemhata, zastosowano komorę grobową wykutą w jednym bloku kwarcytu
ważącym ok. 110 ton. Ten wspaniały kompleks grobowy uznawany przez
niektórych za legendarny Labirynt, został częściowo zniszczony już w
czasach XIII dynastii, a następnie ulegał stopniowej dewastacji.
Eksploatował kopalnie turkusów na Synaju, również kamieniołomy w Wadi
Hammamat, Tura, Toszka, Wadi el-Hudi.. Wysyłał również kampanie do Nubii
i wznosił fortece. Oprócz kompleksów grobowych w Dahszur i Hawara znane
są liczne budowle w Biahmu (kolosalne posągi), Medinet Maadi (świątynia
Renenutet i Sobka), świątynia Sobka w Krokodilopolis, świątynia
Harsafesa w Ehnasija el-Medina, a także Bubastis, Memfis, Abydos,
Kuban.Pod imieniem Lamares czczony był w rejonie Fajum jeszcze w czasach
rzymskich.
Papirus Turyński podaje 40 lat panowania.
Hr xpr-xprw
Hor Chepercheperu
(Horus Przemiana Przemian)
mAa-xrw-ra
Nimaacherure
(Głos Re Jest Prawdą)
imn-m-HAt
Amenemhat
(Amon Przewodzi)
Prawdopodobnie
syn Amenemhata III (mógł też być jego wnukiem), objął tron po
długoletnim panowaniu ojca będąc już w mocno zaawansowanym wieku. Za
jego rządów rozpoczyna się okres upadku państwa egipskiego. Wiadomo o
czterech ekspedycjach na Synaj, podjętych w celach budowlanych. Ślady
prac budowlanych Amenemhata IV znajdujemy również w Krokodilopolis,
Heliopolis, Medinet Maadi, Semna w Nubii. Nie mając męskiego potomka
tron zostawił swej siostrze-małżonce, Sobekneferure. Przypuszczalnie
piramida w Mazguna (pomiędzy Memfis a Fajum) była jego miejscem
pochówku.
Papirus Turyński podaje 9 lat, 3 miesiące i 27 dni panowania.
ra-nfrw-sbk
Sobekneferure
(Piękno Sobka Jest w Re)
nfrw-sbk-Sdti
Sobekneferuszedti
Papirus Turyński podaje 3 lata, 10 miesięcy i 24 dni
panowania, Manethon - 4 lata. Była młodszą siostrą (i żoną) Amenemhata
IV, być może, córką Amenemhata III. Zachowały się posągi z Tell ed-Daba
i architraw z Herakleopolis. Na nilometrze w nubijskim Semna podano 3
rok jej panowania. Prace nad budową
piramidy w Mazghuna nie zostały
ukończone, wykonano zaledwie część podziemną, prawdopodobnie nigdy nie
wykorzystaną..