Powrót do strony głónej

         Version francaise  English version of website

 

   o autorze słów kilka...
   Tablica chronologiczna - prehistoria
   Linie czasu
   Literatura przedmiotu i źródła
   Tablice genealogiczne
   Grobowce staroegipskie
   Kompletna lista piramid
   Mapa Egiptu
   Indeks postaci
   Spis treści witryny  
  szukaj na stronach:
 
     

do XI dynastii

XII dynastia 1983 - 1778
( Teby, Liszt )

do XIII dynastii

Pełna świetności dynastia dorównująca niemal potędze Starego Państwa. Prace budowlane prowadzone na terenie całego kraju mają charakter praktyczny, doprowadzając do niebywałego rozwoju gospodarczego. Królowie wprowadzają jako stały element rządów zasadę koregencji, ułatwiającą sukcesję tronu. Są poza wszystkim świetnymi administratorami, budowniczymi i wojownikami. Z okresu XII dynastii pochodzi wiele ważnych tekstów literackich: Nauki króla Amenemhata, Opowiadanie Sinuhe, Opowieść o Rozbitku, Opowieść mieszkańca Oazy, Lojalistyczna Nauka dowodząca związku pomiędzy lojalnością wobec króla a szczęściem osobistym, Papirus Dramatyczny, Semna Dispatches - akta załogi nubijskich twierdz granicznych, Elokwentny Wieśniak i szereg innych. Podstawą zbioru są 23 papirusy odnalezione przez Quibell’a w 1896 roku w Ramesseum.
Transkrypcja królewskiej tytulatury będzie poprawnie widziana po pobraniu i zainstalowaniu czcionki glyphtrl.ttf .

1

1983 - 1953
1994-1964 (Dodson)
1991-1962 (Redford, Grimal, Arnold)
1985-1965 (Shaw)
1980-1951 (Malek)

1976-1947 (von Beckerath)
1939/8-1909 (Franke)
1939-1910 (Hornung, Krauss, Warburton)

Tablica genealogiczna

Amenemhat I

  • Hr sHtp-ib-tawi
  • sHtp-ib-tawi
  • bik-nbw smA
  • sHtp-ib-ra
  • imn-mHAt
  • Hr wHm-mswt
  • wHm-mswt
  • bik-nbw wHm-mswt , bik-nbw msi
  • sHtp-ib-ra (Aby.59, Sak.44) , ni-swt-bit sHtp-ib-ra
  • imn-mHAt , sA-ra imn-m-HAt , Ammenemes (Man)

pierwszy etap rządów

Hr sHtp-ib-tawi Horus Sehetepibtaui (Horus Radujący Serce Obu Krajów)

sHtp-ib-ra Sehetepibre (Ten, Który Raduje Serce Re)

 

imn-mHAt Amenemhat (Amon Przewodzi)

drugi etap rządów

Hr wHm-mswt Horus Uhemmesut (Horus Narodził Się Ponownie)

sHtp-ib-ra Sehetepibre (Ten, Który Raduje Serce Re)

imn-mHAt  Amenemhat (Amon Przewodzi)

 

Nieznanego pochodzenia, być może wezyr Mentuhotepa IV, a wg jednej z hipotez, również koregent tego ostatniego (naczynie z Liszt przedstawia imiona obu władców). Wzmocnił władzę nomarchów, zreformował system administracyjny kraju. Pochodząc z Teb, założył stolicę w Iczi-taui (Liszt). Jedną z jego licznych żon była królowa Nefru-Taczenen , matka Senusereta I, imię innej - Didit.  Liczne ślady działalności budowlanej - Kantir, Bubastis, Heliopolis, Memfis, Wadi Natrun, Abydos, Dendera, Koptos, Tod, Teby i inne. W 29 roku rządów odbył kampanię do Nubii, prowadził również walki z azjatyckimi Beduinami. Na jedenaście lat przed śmiercią, w 1971 r,  dopuścił do koregencji swego najstarszego syna. Podczas nieobecności Senusereta został zamordowany w wyniku spisku pałacowego, hipoteza ta nie jest jednak potwierdzona. Miejsce pochówku - piramida w kompleksie grobowym nieopodal el-Liszt, w pobliżu rezydencji Iczi-taui. W skład zespołu wchodziły, oprócz piramidy władcy, również groby królowych i księżniczek, a także mastaby dostojników. Długość boku podstawy piramidy króla wynosiła 55 m, kąt nachylenia 54o .

2

1963 - 1916
1974-1929 (Dodson)
1971-1928 (Redford)
1971-1926 (Arnold)
1965-1920 (Shaw)
1962-1928 (Grimal)
1960-1916 (Malek)
1956-1911/10
(von Beckerath)
1919-1875/4 (Franke)
1920-1875 (Hornung, Krauss, Warburton)

Tablica genealogiczna

Senuseret I ( Sesostris I )

  • Hr anx-ms-wt
  • anx-mswt
  • bik-nbw anx-ms-wt
  • xpr-kA-ra (Aby.60, Sak.43)
  • s(i)-n-wsrt , Sesonchosis (Man)

Hr anx-ms-wt  Horus Anchmesut (Horus Narodzin)

xpr-kA-ra Cheperkare (Stwórcą Jest Dusza Re)

 

s(i)-n-wsrt Senuseret (Człowiek z Useret)

   

Syn Amenemhata I i królowej Nefru-Taczenen.  Po uregulowaniu spraw wewnętrznych związanych ze spiskiem na życie ojca rozpoczął podbój Nubii. Wojska jego docierają aż do III katarakty. W 24 roku panowania wojska egipskie pod wodzą Nesmontha poprowadziły kampanię przeciwko Beduinom. Trzy lata przed śmiercią dopuścił do władzy swego syna Amenemhata II. Działalność budowlana władcy to: kaplica Satis na Elefantynie, Edfu, Hierakonpolis, El-Kab, świątynia Montu w Tod, liczne budowle w Karnaku, Dendera, Abydos i innych miejscowościach na terenie całego kraju. Miejsce pochówku - kompleks grobowy w Liszt, 2 km na pd od piramidy Amenemhata I. Wokół piramidy władcy rozlokowano 9 piramid królowych i księżniczek. W okresie Nowego Państwa Sezostris został ubóstwiony i czczony jako bóstwo opiekuńcze tebańskiej nekropoli.

3

1919 - 1885
1932-1896 (Dodson)
1929-1895 (Redford)
1929-1892 (Arnold)
1928-1895 (Grimal)
1922-1878 (Shaw)
1918-1884 (Malek)
1914-1879/76
(von Beckerath)
1877/6-1843/2 (Franke)
1878-1843 (Hornung, Krauss, Warburton)

Tablica genealogiczna

Amenemhat II

  • Hr Hkn-m-mAat
  • Hkn-m-mAat
  • bik-nbw mAa-xrw , bik-nbw mAa-xrw-m-nb-[tAwi] (?)
  • nbw-kAw-ra (Aby.61, Sak.42)
  • imn-m-HAt , imn-m-HAta , imny , Ammanemes (Man)

Hr Hkn-m-mAat  Hor Hekenenmaat (Horus Który Pochwala Prawdę)

nbw-kAw-ra Nebkaure (Dusze Re Są Złotem)

imn-m-HAt Amenemhat (Amon Przewodzi)

   

Syn Senusereta I. Podczas jego panowania rozwinął się handel z krajami ościennymi, wyprawy do Nubii i Punt. Król nawiązał  partnerskie układy z krajami azjatyckimi. Zdarzały się też ekspedycje karne, wyprawa do Syrii podczas której zajęto dwa umocnione miasta i pojmano oraz przywieziono do Egiptu ponad 1500 jeńców, zatrudnionych następnie przy budowie królewskiej nekropoli.  W znacznym stopniu umocnił niezależność nomarchów, którzy mogli nawet  utrzymywać własne oddziały wojska. Miejsce pochówku - biała piramida w Dahszur wykonana z jasnego wapienia z Tura jest dziś w znacznym stopniu zniszczona i słabo zbadana. W komorze grobowej znajduje się sarkofag wykuty w piaskowcu. 

4

1888 - 1878
1900-1880 (Dodson)
1897-1878 (Arnold)
1897-1877 (Redford)
1895-1878 (Grimal)
1886-1878 (Malek)
1882-1872
(von Beckerath)
1880-1874 (Shaw)
1845/4-1837 (Franke)
1845-1837  (Hornung, Krauss, Warburton)

Tablica genealogiczna

Senuseret II ( Sesostris II )

  • Hr sSmw-tAwi
  • sxai-mAat , sxai-nbty
  • bik-nbw Htp-nTrw
  • xai-xpr-ra (Aby.62. Sak.41)
  • s(i)-n-wsrt

Hr sSmw-tAwi  Hor Seszemutaui (Horus Przywódca Obu Krajów)

xai-xpr-ra Chaacheperre (O Objawionej Postaci, Re)

s(i)-n-wsrt Senuseret (Człowiek z Useret)

   

Papirus Turyński podaje 19 lat panowania, choć brak zabytków datowanych na późniejszy niż dziewiąty rok panowania każe zweryfikować ten osąd. Umocnił w znacznym stopniu ekonomię kraju poprzez liczne prace melioracyjne w okolicach Fajum. Wiadomo też, że prowadził kilka operacji wojskowych w Nubii, gdzie zapoczątkował budowę twierdzy w Mirgissa. Kompleks grobowy króla znajdował się, podobnie jak poprzedników,  w okolicach Illahun. Piramida o boku podstawy 107 m i wysokości 48 m posiada wejście ukryte po stronie południowej. W komorze grobowej sarkofag z czerwonego granitu, zachowała się też płyta ofiarna i złoty ureusz z królewskiego diademu. Senuseret II był ojcem Senusereta III i Senusereta-Seneba, a także księżniczek: Sathathor-Junat, Hatszepsut, Nofret, Itakait.

Ruiny piramidy w Illahun

Ruiny piramidy w Illahun

5

1879 - 1840
1881-1840 (Dodson)
1878-1843 (Redford)
1878-1842 (Grimal)
1878-1841 (Arnold)
1878-1859 (Malek)
1874-1855 (Shaw)
1872-1853/52
(von Beckerath)
1837-1818 (Franke)
1837-1819 (Hornung, Krauss, Warburton)

Tablica genealogiczna

Senuseret III ( Sesostris III )

  • Hr nTri-xprw , nTri-xprw-kAw
  • nTri-mswt
  • bik-nbw xpr(i)
  • xai-kAw-ra (Aby.63) , xai-kA-ra (Sak.40)
  • s(i)-n-wsrt , Sesostris (Man)

Hr nTri-xprw Hor Neczericheperu (Horus Boski Kształt)

nTri-xprw-kAw Hor Neczericheperukau

xai-kAw-ra Chakaure (Dusze Re Pojawiają Się)

s(i)-n-wsrt Senuseret (Człowiek z Useret)

   

Syn Senusereta II. Władca bardzo energiczny i wojowniczy. Prowadził wojny w Nubii i Azji, także w Libii. Na południu przesunął granice Egiptu aż poza drugą kataraktę.  Papirus Turyński podaje 30 lat panowania podczas gdy większość historyków (Schneider, Lehnar, Bietak, Franke) uważa że okres ten wynosił 19 lat. Inna grupa badaczy (Helck, Beckerath) jest zdania że Sezostris III rządził znacznie dłużej. Opierają się oni na odkrytej w 1994 roku inskrypcji z cenotafu Senusereta w Abydos, gdzie jest mowa o 39 roku rządów władcy. Kilka wypraw do Nubii i co najmniej jedna do Azji świadczy o niezwykle militarnym charakterze władcy. Budowa kanału przy I katarakcie pozwoliła flocie egipskiej dotrzeć aż do Semny przy II katarakcie, gdzie wybudował liczne twierdze. Senuseret pozostawił po sobie liczne świątynie w Armant, Medamud, Abydos, Fajum, Bubastis. Miejsce pochówku, również królewskiej małżonki Sebekszedti-Neferu i dzieci - kompleks grobowy w Dahszur, wzorowany na kompleksie Dżesera. Brak konstrukcji kamiennej (cegła obłożona wapieniem z Tura) spowodował znaczne zniszczenie budowli. Od czasów Nowego Państwa Senuseret był czczony, głównie w Nubii. Stał się również bohaterem starożytnej legendy, postacią wielkiego króla-wojownika, poprzednikiem największych zdobywców, Totmesa III, Ramzesa II i Aleksandra Wielkiego.

6

1840 - 1793
1842-1794 (Dodson)
1859-1814 (Malek)
1855-1808 (Shaw)
1844-1797 (Arnold)
1843-1797 (Redford)
1842-1797 (Grimal)
1818/7-1773/2 (Franke)
1818-1773 (Hornung, Krauss, Warburton)

Tablica genealogiczna

Amenemhat III

  • Hr aA-bAw
  • iTi-iwat-tAwi , iTi-iwat-Hr
  • bik-nbw waH-anx
  • ni-mAat-ra (Aby.64, Sak.39)
  • imn-m-HAt , Lamares (Man) , Ameres (Man)

Hr aA-bAw  Hor Aabau (Horus Wspaniała Potęga)

ni-mAat-ra Nimaatre (Re Należący Do Prawdy)

imn-m-HAt Amenemhat (Amon Przewodzi)

   

Syn Senusereta III i królowej Sebekszedti-Neferu. Wielki budowniczy i organizator. Zagospodarował oazę Fajum i jezioro Moeris wznosząc tamę w el-Lahun. W okolicach Dahszur wzniósł pierwszą piramidę, wokół której urządzono pochówki królewskim małżonkom i córkom władcy. W miejscowości Hawara kazał wybudować drugą piramidę, oraz wspaniałą świątynię grobową, którą Grecy nazwali Labiryntem. W piramidzie w Hawara, będącej prawdopodobnie miejscem pochówku Amenemhata, zastosowano komorę grobową wykutą w jednym bloku kwarcytu ważącym ok. 110 ton. Ten wspaniały kompleks grobowy uznawany przez niektórych za legendarny Labirynt, został częściowo zniszczony już w czasach XIII dynastii, a następnie ulegał stopniowej dewastacji. Eksploatował kopalnie turkusów na Synaju, również kamieniołomy w Wadi Hammamat, Tura, Toszka, Wadi el-Hudi.. Wysyłał również kampanie do Nubii i wznosił fortece. Oprócz kompleksów grobowych w Dahszur i Hawara znane są liczne budowle w Biahmu (kolosalne posągi), Medinet Maadi (świątynia Renenutet i Sobka), świątynia Sobka w Krokodilopolis, świątynia Harsafesa w Ehnasija el-Medina, a także Bubastis, Memfis, Abydos, Kuban.Pod imieniem Lamares czczony był w rejonie Fajum jeszcze w czasach rzymskich.
Papirus Turyński podaje 40 lat panowania.

7

1794 - 1782
1814-1805 (Malek)
1808-1799 (Shaw)
1807/96-1798/97
(von Beckerath)
1799-1787 (Arnold)
1798-1790 (Redford)
1798-1785 (Dodson)
1797-1790 (Grimal)
1773-1764/63 (Franke)
1772-1764 (Hornung, Krauss, Warburton)

Tablica genealogiczna

Amenemhat IV

  • Hr xpr-xprw
  • [s]HAb-tAwi
  • bik-nbw sxm-nTrw
  • mAa-xrw-ra (Aby.65) , ni-mAa-xrw-ra (Sak.38)
  • imn-m-HAt , Ammenemes (Man)

Hr xpr-xprw Hor Chepercheperu (Horus Przemiana Przemian)

mAa-xrw-ra Nimaacherure (Głos Re Jest Prawdą)

imn-m-HAt Amenemhat (Amon Przewodzi)

Prawdopodobnie syn Amenemhata III (mógł też być jego wnukiem), objął tron po długoletnim panowaniu ojca będąc już w mocno zaawansowanym wieku. Za jego rządów rozpoczyna się okres upadku państwa egipskiego. Wiadomo o czterech ekspedycjach na Synaj, podjętych w celach budowlanych. Ślady prac budowlanych Amenemhata IV znajdujemy również w Krokodilopolis, Heliopolis, Medinet Maadi, Semna w Nubii. Nie mając męskiego potomka tron zostawił swej siostrze-małżonce, Sobekneferure. Przypuszczalnie piramida w Mazguna (pomiędzy Memfis a Fajum) była jego miejscem pochówku.
Papirus Turyński podaje 9 lat, 3 miesiące i 27 dni panowania.

8

1782 - 1778
1805-1801 (Malek)
1799-1795 (Shaw)
1798/97-1794/93 (von Beckerath)
1790-1786 (Redford)
1790-1785 (Grimal)
1787-1783 (Arnold)
1785-1781 (Dodson)
1763-1759 (Franke)
1763-1760 (Hornung, Krauss, Warburton)

Tablica genealogiczna

Sobekneferure ( Nefrusobek )

  • Hr mrit-ra
  • sAt-sxm- nbt-tAwi
  • bik(t)-nbw Ddt-xaw
  • kA-sbk-ra (Sak.37)
  • nfrw-sbk , nfrw-sbk-Sdti , nfrw-sbk-[sA]t ra (?) , <ra>-nfrw-sbk (Tur.6.2) , Skemiophris (Man)

Hr mrit-ra Hor Meritre (Horus Ukochany Re)

 

kA-sbk-ra Sobekkare (Sobek Jest Duszą Re)

ra-nfrw-sbk Sobekneferure (Piękno Sobka Jest w Re)  

nfrw-sbk-Sdti Sobekneferuszedti

Papirus Turyński podaje 3 lata, 10 miesięcy i 24 dni panowania, Manethon - 4 lata. Była młodszą siostrą (i żoną) Amenemhata IV, być może, córką Amenemhata III. Zachowały się posągi z Tell ed-Daba i architraw z Herakleopolis. Na nilometrze w nubijskim Semna podano 3 rok jej panowania. Prace nad budową piramidy w Mazghuna nie zostały ukończone, wykonano zaledwie część podziemną, prawdopodobnie nigdy nie wykorzystaną..

do XI dynastii

Copyright © 2000-2018 Dariusz Sitek, Czestochowa - Chicago - Ann Arbor

do XIII dynastii